Çin, kadim tarihiyle, kendine has kültürel özellikleriyle diğer medeniyetlerden ayrılmıştır. Yeni yıl kutlamaları da Çin medeniyetinin farklılıklarından birisini oluşturur. Dünyada bir çok ülke Aralık ayının son gününü yıl başı olarak kutlarken, yine bazı ülkeler kendine has takvim hesaplamalarıyla yeni yıl kutlamalarını farklı tarihlerde yapmaktadır. Çin’de ise Aralık ayında tüm dünya ile birlikte yeni yıl kutlaması yapıldığı gibi, Çin Takvimi’nden belirlenen günde de Çin toplumunun asırlardır süre gelen yeni yıl kutlamaları gerçekleşir. Bu yönüyle Çinlilerin yeni yıl anlayışı tam olarak bu tarihten sonra başlar.
Çin’in yeni yıl kutlamaları, daha çok bayram havasında geçer. Öyleki yeni yıl kutlamalarını yapıldığı bugün Çince’de “Bahar Bayramı” olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Çin Yeni Yılı ya da diğer adıyla Çin Bahar Bayramı basit anlamda yeni yılın ilk gününü kutlamanın ötesinde, Çin’in köklü medeniyetinden esintiler yansıtmaktadır. Her yıl Çin Bahar Bayramı toplumda ayrı bir heyecan ve atmosfer oluşturmaktadır.
2016 yılı Şubat ayının sekizi itibariyle Çin Ay Takvimi’ne göre Maymun Yılı’na girmiş bulunmaktayız. Bu yıl yine büyük kutlamalar ve eğlencelere sahne olan Çin Bahar Bayramı’nı, efsaneleri, kutlama gelenekleri, topluma etkileri gibi farklı yönleriyle kaleme alarak incelemeye çalışacağız.
Tarihi ve Mitolojik Arkaplan
Çin Bahar Bayramı tarihi çok eski zamanlara dayanmaktadır. Tarihi kayıtlara göre Çin medeniyetinin doğuşundan bu yana sürekli kutlana gelmiş bir bayramdır. Bu açıdan yaklaşık olarak dört bin yıllık tarihi vardır. Fakat ilk zamanlar daha çok yeni yıl bayramı olarak kutlanan gün, Çin tarihindeki hanedanlıklar boyunca sürekli farklılık arz etmiştir. Ta ki 1911 yılı Çin Cumhuriyeti dönemine kadar. 1911 yılında Xinhai Devrimi’nin ardından kurulan Çin Cumhuriyeti sürecinde yeni yıl kutlamaları Çin Ay Takvimi’nin 1’inci ayının 1’inci günü olarak sabitlenmiştir. Ayrıca Çince’de Chunjie olarak ifade edilen Bahar Bayramı kavramı da 1911 yılından itibaren söylenmeye başlanmıştır.
Bahar Bayramı’nın ne zaman kutlanmaya başladığı ile ilgili çeşitli rivayetler mevcuttur. Bunlardan birkaçını şöyle sıralayabiliriz:
Kültür bilimci Duan Baolin’in temsil ettiği ve son zamanlarda popüler olmaya başlayan görüşe göre Bahar Bayramı, ilkel toplumlarda her yılbaşında ataları anmak, tanrıları yüceltmek ve gelecek yıldaki mahsulleri bereketlendirmek için yapılan bir çeşit ibadetin günümüzdeki uzantısı olmuştur.
İkinci görüş ise Bahar Bayramı’nın kökeninin “büyücü ayini” olduğu ile ilgilidir. Bu görüşü savunan Wang Juan’e göre Bahar Bayramı’ndaki bazı davranışlar, ilkel toplumlardaki büyücülük mitleriyle uyuşmaktadır. Buna göre insanlar kendilerindeki azim ve güç ile doğadaki işleyişi kontrol etme ve değiştirme yeteneğine sahiptir. Bahar Bayramı’ndaki yeme-içme adetleri, ölüleri anma, giyim-kuşam ve hatta insanların hareketlerine, konuşmalarına dikkat etmeleri, hep bahsi geçen yetenekleri açığa çıkarmak amacıyladır. Tabii neticede insanlığın gelişmesiyle birlikte büyücülük amaçları kaybolmuş ve geriye işin eğlencesi kalmıştır.
Bu görüşlerden üçüncüsü Yu Hualong’un temsilciliğini yaptığı “hayalet bayramı” görüşüdür. Bu görüşe göre kışın sonuna doğru insanlar açlıktan veya doğa olaylarından ölmüşlerdir. Hayat ile ilgili bilgisi çok olmayan ilkel insanlar, çocukların ve yaşlıların böyle ölmesini çeşitli hayaletlere atfedip onlara tapmaya başlamışlardır. Tapmaya başladıktan sonra önceki korku yerini sevgiye bırakmış ve yıllar geçtikçe de bunun başladığı zaman bayram olarak kabul edilmiştir.
Havai fişek geleneği ve canavar efsanesi
Bu üç görüşün yanı sıra Çin Yeni Yılı’nın başlangıcı ile ilgili meşhur efsaneler de vardır. Bunlardan biri Nian canavarı ile ilgili olan efsanedir. Efsaneye göre, Nian kafasında uzun ve sivri bir boynuzu olan vahşi bir canavardır. Her yıl insanların yaşadığı köylere gelerek, yiyecekleri, hayvanları hatta insanları yemektedir. İnsanlar bu canavardan korktukları için yeni yıldan bir gün önce büyük bir hazırlık yapıp uzak dağlara kaçarak korunmaktadır. Efsaneye göre yine yeni yıldan bir gün önce insanlar büyük bir telaş içerisinde canavardan kaçmak için hazırlanmaktadır. Bu sırada köye yabancı ak saçlı yaşlı bir insan gelmiştir. Köyden birine eğer bana evinde bir gün kalmak için yer verirsen, Nian canavarını geldiğinde kovacağım demiştir. Yaşlı adamın sözüne inanmayan halk, yaşlı adamı dağa kaçması için ikna etmeye çalışmış fakat yaşlı adam ısrarla kalmak istemiştir. Halk dağa kaçmanın güvenli olduğunu düşünerek köyü terk etmiştir.
Efsaneye göre o gece canavar yine geçen yıllarda olduğu gibi köye giriş yapacağı sırada aniden bir bambu ağacının yanma sesini duyarak duraksamış. Bu sesi duymasının ardından duraksayan canavar, köyün giriş kapılarının açılmasıyla bahçede kırmızı elbiseli o yaşlı adamı görmüş. Yaşlı adamı kırmızı elbise içerisinde gören canavar korkarak köyden uzaklaşmış. İkinci gün köylüler geri geldiğinde, köyde her şeyin yerli yerinde olduğunu görerek yaşlı adamın kendilerine söylediği gibi canavarı kovduğuna inanmışlar. Bu inanışa göre bambu ağacının yanmasında çıkan ses (günümüzde havai fişek sesi yerini almıştır), kırmızı renk, ateş ışığı ve patlama sesi, Nian canavarını korkutan ve köye girmesine engel olan ritüeller olarak kabul edilmiştir.
Çin Takvimi ve Bahar Bayramı Günü
Çin geleneklerine göre Bahar Bayramı yine kendine özgü Çin Ay Takvimi’ne göre belirlenir. Öyleki bayram günleri takvimin isimlendirdiği aya göre şekillenmiştir. Çin Ay Takvimi aslında klasik anlamda bildiğimiz Kameri Takvim hesaplarına göre şekillenmiştir. Özetle, dünyanın Güneş etrafındaki dönüşü yerine, Ay etrafındaki dönüşünü esas almıştır. Bunun yanı sıra geleneksel Çin felsefesinde bulunan “Yin Yang” öğretisi temelinde beş elemente dayanan ve on iki sembolik hayvan yılı ile tanımlanan bir takvim hesaplamasıdır. Altmış yıllık periyotlardan oluşan takvim, 12 yıllık 5 döneme bölünmüştür. Her yılı bir hayvan ve beş elementten biri temsil etmektedir. Bun beş element; ateş, su, toprak, tahta ve metaldir. On iki hayvan ise sırasıyla; fare, öküz, kaplan, tavşan, ejderha, yılan, at, koyun, maymun, horoz, köpek ve domuzdur.
Çin takvimine göre Bahar Bayramı kutlamaları, La Yue ayının (on ikinci kamer ayı) 23 ya da 24’üncü gününde kutlanılmaya başlar. La Yue’nin 30’uncu günü (arife günü) gece, tam olarak yeni yıla giriş anıdır. Bu günden sonra yeni yılın ilk ayı olan Zheng Yue’ye girilmiş olur. Buradan hareketle Çin Bahar Bayramı bazı bölgelerde değişiklik arz etse de, genel olarak arife gününe kadar olan yedi günlük zaman dilimi itibariyle ‘küçük yıl’, yeni yılın ilk gününden sonra on beş gün ise ‘büyük yıl’ şeklinde adlandırılır. Sonuç olarak yeni yılın ilk ayının on beşinci gününde, Fener Bayramı ile Çin Bahar Bayramı tam olarak bitmiş sayılır.
Çin Ay takvimi gereğince 2016 yılı Bahar Bayramı 8 Şubat tarihinde kutlanmıştır. Fakat tüm bayramın hazırlıkları ve kutlamaları 23 Ocak-15 Şubat tarihi arasında süre gelmiştir.
Çin Bahar Bayramı için belirlenen bu takvime göre, her gün yapılması gereken bazı adet ve gelenekler bulunmaktadır. Her ne kadar günümüzde küreselleşmenin etkisiyle bazı gelenekler unutulsa da halen birçok adet ve gelenek, özelliklede kırsal kesimdeki kişilerce yerine getirilmektedir.
Bahar Bayramı Âdet ve Gelenekleri
Bahar Bayramı kadim tarihinin de katkısıyla kutlandığı süre boyunca kendine has birçok adetleri ile de ilgi çekmektedir. Çin Ay Takvimi’nin son yedi günü ile ilk on beş gününde her güne özel bir çok âdet mevcuttur. Yılın son bir haftasında yeni yıla hazırlık mahiyetinde âdetler yer alırken ilk on beş günü ise kutlamalar ağırlıktadır. Örneğin Çin Takvimi’ne göre on ikinci ayın yirmi dördünde bahar temizliği yapılır. Yirmi beşinde meşhur Çin yemeği Tofu yapılır. Yirmi altısında et hazırlanır. Yirmi yedisinde kıyafetler yıkanır, duş alınır. Yirmi sekizi kapı kenarları ve duvarlara asılacak yazıların hazırlanmasına ayrılır. Yirmi dokuzunda atalar onurlandırılır. Ayın otuzu arife günüdür. Arife gününde özel bir şekilde hazırlanmış olan yazılar ve resimler asılır, yeni yılı karşılamak için gece boyunca yatılmaz.
Bayramın ilk günü kutlamalar adına çok önemlidir. Gece saat 12’de yeni yılın girmesiyle birlikte sabahın erken saatlerine kadar havai fişekler patlatılır. Yılın ilk gününde sırasıyla yakın akrabalar, uzak akrabalar, yakın arkadaşlar, kendi üzerinde emeği geçenler (doktor, öğretmen gibi) ve komşular ziyaret edilir, gidilen her yere hediye götürülür. Bu ziyaretlerde eğer küskün iki kişi birbirinin bayramını kutluyorsa onların karşılıklı birbirlerini affettiği anlamı çıkarılır.
Bunun dışında bayramın ilk günü küçüklere Yasuiqian (Şans parası) ya da Hongbao (Kırmızı zarf) olarak adlandırılan bayram harçlığı verilir. Aile yemeği yenilmesinin ardından herkes tüm aile bireylerinin yemeğini bitirmesini bekler. Ardından aile büyükleri küçüklere bayram harçlıklarını kırmızı zarf içerisinde verir. Bu şekilde küçüklerin iyi bir birey ve çalışkan olması teşvik edilir. Bazı yöre adetlerine göre harçlık yemek sonrası hemen verilirken, bazı yerlerde de gece küçüklerin yatması beklenir ve yastıklarının altına konulur.
Bayrımın ilk günü yapılan bir diğer aktivite ise kötü ruhların gelmesini engellemek için kapı-pencereye tavuk resmi asılmasıdır. Ayrıca ailecek yemek yenilmesi bayramın en önemli adetlerindendir. Küçüklerin büyüklere saygısını, büyüklerin ise küçüklere olan sevgisini ifade etmesi açısından bayramın ilk günü aile yemeğinin ayrı bir yeri vardır. Bu yemek sayesinde aile içi birliktelik ve hoşgörü ortamı korunur. Aile yemeği o kadar önemlidir ki, bir çok Çinli bu mutlu gününde ailesiyle birlikte olmak için bütün imkanlarını seferber ederek memleketine gitmektedir.
Son olarak yeni yılda gelmesi muhtemel talihin kaçmaması için yılın birinci gününde asla ev temizlenmez, dışarıya çöp atılmaz.
Yeni yılın ikinci gününde evli aileler bayan tarafının ailesini ziyaret ederler. Üçüncü gün kapıya asılmış olan yazıların bir kısmı yakılır, yemekte pilav yenmez. Dördüncü gün koyun günüdür. Bu günde koyun kesilmez. Eğer bu günde hava iyiyse bu o yıl koyunun bereketli olacağına işarettir. Beşinci gün bereket tanrısını karşılamak için gece kapı ve pencereler açılır ve yine havai fişekler atılır.
Birinci gün küçük marketler kapatılır, ayın beşinde ise tekrardan çalışmaya başlarlar. Altıncı günün adı at günüdür. Bu gün aynı zamanda taşın doğum günü olarak da kabul edilir. Yedinci günün anlamı ise çok farklıdır. Efsaneye göre Nü Wa adlı tanrı, dünyayı ilk altı günde yarattıktan sonra yedinci günde insanı yaratmıştır. O yüzden yedinci gün insanın doğum günü olarak adlandırılır.
Sekizinci gün darının doğum günü ismini alır. Bu günde aynı zamanda yıldızların düştüğüne inanılır. Yıldızları yakalamak için küçük ışıklar yakılır. Dokuzuncu gün Yeşim İmparatorun doğum günüdür. Onuncu günde hiçbir taş yerinden oynatılmaz. On beşinci gün yeni yılın ilk dolunay gecesidir. Bu gün ile birlikte yeni yıl kutlamalarına son verilir. Bu günün bir diğer adı da “Fener Festivali”dir. Şeker, gül, susam, fıstık ezmesi, ceviz, badem ve hünnap ezmesi karışımından yapılan ‘Yuanxiao’ adındaki yiyecek günün özel besin maddesidir. Hatta bu günün adı “Yuanxiao Bayramı” olarak da geçmektedir.
Ne yazık ki Bahar Bayramı da kültürel mirasın teknolojik gelişmeler karşısında uğradığı erozyondan nasibini almıştır. Bayram eskiden sahip olduğu manasını kaybetmektedir. Buna rağmen Çin’in bazı bölgelerinde, Çin Yeni Yılı halen eski adetlere benzer şekilde kutlanmaya devam etmektedir.
Bahar Bayramı yemek gelenekleri
Bahar Bayramı gelenekleri arasında en önemlilerinden biride, bayram boyunca yenilen bazı özel yemeklerdir. Normal günlerde de yenilebilen bu yemekler, Bahar Bayramı esnasında ritüeller gereği özellikle yenilmektedir. Yeni yılın karşılandığı ilk gece aile yemeği Bahar Bayramı geleneklerinin vazgeçilmezidir. Masada ondan fazla yemek çeşidi bulunur. Bunlar içerisinde Tofu ve balık yemekleri özellikle olmalıdır, çünkü bu iki yemeği Çincede söylenişi zenginlik kelimesiyle eş seslidir. Bahar Bayramı’nda esnasında mutlaka yenilmesi gereken yemekleri beş başlık altında toplayabiliriz.
1.Labazhou (Babaozhou)
Çin Ay Takvimi’nde 12’inci ayın(La Yue) 8’i Laba Bayramı’dır. Bugün Çin gelenekleri gereğince çeşitli tahıllar yapılan bir tür tatlı hazırlanır. Bu tatlı türünün Türkiye’deki Aşure’den çok farkı yoktur. Gerek hazırlanışı gerekse de içerisine konulan tahıllar neredeyse benzerlik içerir, kısacası Labazhou’a Çin Aşuresi de denilebilir.
Çin Aşuresi aslında Bahar Bayramından önce de yenen bir yemektir. Çok eski bir tarihi olan bu geleneğin amacı ise ataları yad etme ve onurlandırmaktır. Bir diğer görüşe göre Çin tarihinde kahramanlığıyla meşhur Yuefei isimli generali anmak için yapılır. Çin Aşuresi, Bahar Bayramı yemek gelenekleri arasında sayılır, çünkü bu kutlamanın ardından yeni yılın geleceği bilinir. Bu sebepten fakir zengin Çin halkının her kesimi bu yemeği kesinlikle yer. Bugünün ardından halk Bahar Bayramı için gerekli hazırlık ve alışverişleri yapmaya başlar.
2.Nian Keki (Yeni Yıl Keki)
Nian Keki bir diğer adıyla Yeni Yıl Keki, Çin Bahar Bayramı’nın vazgeçilmez tatlarından birisidir. Yapışkan pirinç ya da pirinç ununda buharda yapılan bu yiyecek türü, yeni yıl öncesi sarı, kırmızı ve beyaz renklerde satılır. Bu renklerde olmasının sebebi ise altın ve gümüşü temsil etmesindendir. Yeni yıl içerisinde her birey bu kekten mutlaka yemelidir. Çünkü Çincede Niannian Gao (Nian Keki) kelimesi, yıldan yıla daha iyi olmak ya da iş, hayat vb. konularda konumunu yükseltmek anlamına gelen kelime ile eş seslidir. Bahar Bayrımı esnasından yenilen bu yiyecek ile insanlar hayat ve iş gibi kişisel konumlarında yeni yılda daha üst konumda olmayı temenni etmiş olurlar. Bundan dolayı Yeni Yıl Keki genellikle yeni yılın ilk günü sabah saatlerinde yenilir.
3.Jiaozi (Çin Mantısı)
Jiaozi yemeği Çin mutfak kültürünün vazgeçilmez yemeklerindendir. Hazırlanış itibariyle Türk mantısına benzemektedir, kısaca Çin Mantısı olarakta adlandırılabilir. Çin Mantısı Bahar Bayramı yemeklerinin en meşhur çeşitlerinden bir tanesidir. Bahar Bayramı’nda Çin Mantısı yemeden yeni yıl kutlamaları tam olarak yerine getirilmiş sayılmaz.
Çin Takvimi’ne göre Zi saati (gece 23:00-01:00 arası) gün içerisinde güneşin aya en uzak olduğu saat dilimidir. Bu bakımda bağlamak anlamına gelen Jiao kelimesi ile saat dilimini ifade eden Zi kelimesinin birleşmesi, Çin Mantısı anlamına gelen Jiaozi kelimesini oluşturmaktadır. Çinliler yeni yılı karşıladıkları gece özelliklede saat 23:00-01:00 arası Çin Mantısı’nı yiyerek eski yılın yeni yılla birleştiği anda uyanık kalırlar. Çünkü Çin gelenekleri gereği yeni yılın birleşiminde Çin Mantısı yemek zenginlik ve bereket getirir. Bir diğer anlayışa göre ise yeni yıl gecesi Çin Mantısı yemek şans yakalamak anlamına gelmektedir. Bu gece yenilen mantıyla birlikte şanslı ve zengin bir yıl yakalanmış olur.
Çin Mantısı yine kendi coğrafyası içerisinde değişik yapım tarzı ve tatlara sahiptir. Ayrıca mantının yeni yılın karşılandığı gece ya da yeni yıl ilk günü sabah yenmesi gibi farklılıklar, Çin’in güney ve kuzey yörelerine göre değişiklik arz edebilir. Fakat tüm bu farklılıklara rağmen Çin Mantısı yeni yıl yiyeceklerin vazgeçilmezidir.
- Yuanxiao
Çin Bahar Bayramı menülerinin vazgeçilmezlerinden bir diğer ise Yuanxiao’dır. Pirinçten yapılan ve yuvarlak şeklinde olan bu yiyecek bir çeşit çorba türü olarak görülebilir. Pirinç ununa yuvarlak şeklin içerisine çeşitli özel karışımlar konulup daha sonra haşlatılarak hazırlanır. Çin yemek kültüründe çok eski bir yere sahip olan bu yiyecek, Bahar Bayramı’nın on beşinci günü ya da ilk günü yenilebilir. Fakat daha çok Bahar Bayramı’nın bitişi olarak kabul edilen on beşinci günü, Festival Bayramı ile özdeşleşmiş bir yemektir. Yeni yılda yenmesinin yine çok farklı anlamları vardır. Buna göre yemek şeklinin yuvarlak olması Çincede birleşmek ya da bir olmak anlamına gelen kelimeyle eş seslidir. Dolayısıyla yeni yılda aile ile birlikte yenilen bu yemek aile birliği ve mutluluğunu temsil eder. Yeni yılda tüm ailenin toplu bir şekilde mutlu olması temenni edilir.
- Chunjuan (Bahar Dürümü)
Chunjuan ya da Chunbing olarak isimlendirilen bu yiyecek bir çeşit dürüm şeklindedir. Yeni yılın gelmesiyle yenilen bir diğer bayram yemeğidir. İnce bir lavaş ekmeğin içerisine konulan çeşitli sebze ve soslarla hazırlanan yemek türüdür. Çok eski bir tarihe sahip olan bu yiyecek tarihi şiirlerde konu olmuştur. Çin çeşitli bölgelerine göre farklı hazırlanış tarzları olmasına rağmen, yeni yılda mutlaka yenilmesi gereken yiyecekler arasında görülür. Diğer yiyeceklerde olduğu gibi bunda da yemeğin temsil ettiği bir anlam vardır. Buna göre baharın gelişini karşılama için yenilen bu yiyecek aynı zamanda bahar ayıyla birlikte bereketli ve güzel bir hasat elde edilmesi için yenilir.
2016 Maymun Yılının Özellikleri
Bu yıl 8 Şubat tarihinde Çinliler yeni yılı kutladı. Yukarıda belirttiğimiz gibi Çin Ay Takvimi’ne göre her yılı ayrı bir hayvan temsil etmektedir. 2016 yılı ise Maymun Yılı’dır. Her yılı farklı bir hayvanın temsil etmesi, o yıla dair ya da o yılda doğmuş olanlara dair bazı özellikler taşımaktadır.
Maymun yılı en son 2004 yılında kutlanmıştı. Bir sonraki Maymun yılı ise 2028 yılında kutlanacak. Maymun yılında doğanlar Çin Burç Takvimi’ne göre çeşitli karakter özellikleri barındırmaktadır. Maymun Yılı’nda doğanların en belirgin özelliği yenilikçi ya da yapıcı bir ruha sahip olmalarıdır. Aynı zamanda çok meraklı bir yapıya sahiptirler ve sürekli bir şeyler öğrenmeyi talep ederler. Maymun burucu kişilere göre, dünyanın en mutlu işi gerçek bilgiye ulaşmaktır. Ayrıca fotoğrafik bir hafızaya sahip olan Maymun burcu kişiler, öğrendikleri ve gördükleri olguları çok kolay hatırlayabilirler. Maymun burcu kişiler, günlük işleri çok sıkıcı bulurken, her zaman kendi standartlarını zorlayan sorunlarla ve işlerle uğraşmayı çok severler.
Maymun burcu kişilerin en uyumlu olduğu diğer burçlar; fare, ejderha ve tavşandır. En uyumsuz oldukları ise; kaplan, domuz ve yılandır.
Dünyada Maymun Yılı’nda doğmuş ünlüler arasında; Julius Caesar, Daniel Craig, Bette Davis, Jake Gyllenhaal, Eleanor Roosevelt, Betsy Ross, Diana Ross, Will Smith, Elizabeth Taylor, Harry S. Truman ve Leonardo da Vinci gibi isimler bulunmaktadır.
Bahar Bayramı’nın Sosyal Etkileri
Yukarıda tarihinden geleneklerinde kadar Bahar Bayramı’nın Çin kültüründeki ve toplumundaki yerini ortaya koymaya çalıştık. Bu açıdan değerlendirildiğinde Bahar Bayramı Çin toplumun vazgeçilmezleri arasındadır. Her yıl Bahar Bayramı süresince toplum farklı bir atmosfere girmekle birlikte, hareketliliğin getirdiği bir çok etki sosyal yaşantıya yansımıştır.
Ekonomik Etkileri
Bahar Bayramı’nın günümüz toplumuna en bariz etkisi ise ekonomik yönden olmaktadır. Batı toplumunda Noel’in sahip olduğu etkiye Doğu toplumunda Çin Yeni Yılı sahiptir. Yeni Yıl, Çin toplumunda tüketimin arttığı zamanlardan biridir. Bayram öncesinde büyük bayram alışverişi yapılır. Bayram zamanı – her ülkede olduğu gibi – Çin’de de herkes yeni kıyafetlerini giyer, akrabalarına hediye alır, küçüklere ‘kırmızı zarf’ verir. Bazı araştırmalara göre Bahar Bayramı süresince yapılan harcamalar tüm yıl yapılan toplam harcamaların üçte birini oluşturmaktadır. Şimdilerde ise teknolojinin etkisiyle yukarıdaki birçok faaliyet internetten de yapılabilir hale gelmiştir.
Bahar Şenliği Programı
Bahar Bayramı’nın toplumdaki yansımalarından biri de arife gününü yeni yılın ilk gününe bağlayan gece Çin Merkez Televizyonu(CCTV)’nda düzenlenen Bahar Şenliği programıdır. 1983 yılından beri düzenlenen program artık Yeni Yıl eğlencesinin vazgeçilmez parçalarından birisi haline gelmiştir. CCTV’nin yaptığı açıklamaya göre, 2016 Maymun Yılı Bahar Şenliği programı 164 ülkede toplam 1 milyar seyirci tarafından izlenmiştir.
Bahar Bayramı’nın topluma bir diğer önemli etkisi de “Bahar Yolculuğu”dur. Bir diğer adıyla modern çağın kavimler göçü olarak ta adlandırılabilir. “Bahar Yolculuğu”, Guinness Rekorlar Kitabı’na belirli bir zaman aralığında en fazla insan taşımacılığı yapılan olay olarak girmiştir. Çin Yeni Yılı’ndan önceki on beş gün ve sonraki yirmi beş gün içinde toplamda 2 milyar insan yer değiştirmektedir. Bu ölçekte bir yer değiştirmenin sebebi ise yukarıda bahsettiğimiz yeni yılı aile ile birlikte geçirme kültüründen gelmektedir.
Rakamlarla 2016 Çin Bahar Bayramı
2016 yılı Çin Bahar Bayramı etkinlikleri bir çok rakamla hatırlanır bir gün oldu. Yapılan alış verişten, cep telefonu uygulamaları üzerinden verilen bayram harçlıklarına kadar bir çok faaliyet istatistikleri kısaca şunlar;
Kırmızı Zarf (Bayram Harçlığı)
Teknolojinin gelişimi ile Bahar Bayramı gelenekleri farklı bir mahiyet kazanmaya başladı. Bu değişim en önemli yansıması ise Bayram Harçlıklarına yansıdı. Çin’in meşhur WeChat mesajlaşma uygulaması üzerinden gönderilen Kırmızı Zarflar rekor kırdı. Bayram arife gününden beşinci gününe kadar hesaplanan istatistiklere göre, 6 gün içerisinde toplam 32.1 milyar kez WeChat Kırmızı Zarf alımı ve gönderimi gerçekleşti. 516 milyon kişi ise WeChat Kırmızı Zarf uygulamasıyla bayram kutlaması gerçekleştirdi. Geçen yıl 3.27 milyar kez WeChat Kırmızı Zarf gönderim ve alımı gerçekleşmişti. Böylece 2016 yılındaki Kırmızı Zarf miktarı bir önceki yılın 10 katına ulaşmış oldu. Ayrıca Kırmızı Zarf uygulamasının en yoğun kullanıldığı gün arife günüydü. İlginç bir ayrıntı ise şöyle: Kırmızı Zarf ile alınan paraların yüzde sekseni yine Kırmızı Zarf olarak başkasına gönderildi.
Turistik Seyahat
Bahar Bayramı süresince uzun bir tatilin olmasıyla bir çok kişi bayramı dışarda geçirmeyi seçti. Ülke içi ve dışı seyahat geçen yıla oranla artış oldu. Özellikle Bahar Bayramı’nın tatilinde ülke içi turistik seyahat gelirlerinde geçen yıla oranla %14.2 artış gerçekleşerek 13 milyar yuan seviyesine ulaşıldı. Ülke içerisinde en çok tercih edilen eyaletler ise Yunnan, Fujian, Guandong, Hainan, Pekin, Sichuan.. gibi eyaletler oldu. Ülke dışı seyahatlerde ise Tayland, Japonya, G. Kore, Hong Kong, Tayvan, Singapur, Malezya, Amerika, Vietnam ve Endonezya en çok tercih edilen ülkeler arasında oldu. 2015 yılı verilerine göre yurtdışına giden Çin vatandaşı sayısı 120 milyona ulaşırken yolculuklardaki toplam harcama miktarı 104.5 milyar doları bulda. Bu harcamaların yaklaşık yarısı alışveriş olarak yapıldı.
Ortalama 4 Saat Telefon Kullanımı
Günlük hayatın vazgeçilmez aygıtları haline gelmiş olan telefonlar, elbette bayram kutlamalarında da Çin halkının elinden düşmedi. 650 milyon kullanıcısı olan akıllı servis programı Getui’nin verilerine göre Çin halkı 2016 yılı arife gecesinde telefonlarını ortalama 4 saat kullanmış. Bu geçen yıla göre bir saat daha fazla.
Online Alışverişlerde Yüzde 200’lük Artış
Alibaba Grup’un verilerine göre Yeni Yıl’ın ilk dört gününde yapılan online alışverişler geçen yıla oranla yüzde 200 oranında artmış durumda. En fazla artış olan beş eyalet Pekin, Şangay, Zhejiang, Guangdong ve Jiangsu olurken, en fazla alınan beş ürün şunlar oldu: Yiyecek, Kağıt ürünleri(kapılara asılan yazılar, kırmızı zarflar vs.), içecekler, unlu mamüller, bebek bezleri ve ıslak mendiller.
Çin Sineması Yeni Gişe Rekoru Kırdı: 2.9 milyar yuan
Şubat ayının yedisi ile on üçü arasında Çin Sineması bilet satışları toplam meblağı 2.9 milyar yuan(441.4 milyon dolar)’a ulaştı. Geçen yılki sayı 1.82 milyar yuandi. Bu miktardan en fazla pay alan film dört günde bir milyar yuana ulaşan komedi filmleri ile bilinen Stephen Chow’un çekmiş olduğu Denizkızı oldu.